Thánh Luca – Họa sĩ vẽ bằng từ ngữ

Truyền thống cho chúng ta biết rằng Luca là một họa sĩ, và bằng cách viết Tin Mừng của mình, ông đã bố trí để vẽ bằng từ ngữ.

Lần cuối cùng bạn đến thăm một phòng trưng bày nghệ thuật hay viện bảo tàng và đi lang thang, thưởng thức những bức tranh và tác phẩm điêu khắc ở đâu?

Có lẽ nhìn vào một bức tranh về cảnh ở biển nhắc nhở bạn về một kỳ nghỉ đặc biệt tại bãi biển. Hoặc nhìn chăm chú vào một sự mô tả của La Mã cổ đại khiến bạn tự hỏi giống như chính bạn đã sống ở đó hai nghìn năm trước. Cảm giác như thể bạn đã bước vào một nơi khác hoặc một thời điểm khác.

Mùa Vọng giống như một chuyến đi đến một viện bảo tàng. Trong bốn tuần tới, chúng ta sẽ gặp hình ảnh sau hình ảnh mô tả Chúa Giêsu và kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa: Sự Truyền Tin cho Đức Maria, giấc mơ của Giuse, sự ra đời của Gioan Tẩy Giả và dĩ nhiên là cảnh máng cỏ với những người chăn chiên, các thiên thần, các thú vật và Hài Nhi Giêsu.

Có một cảm giác rằng Mùa Vọng không chỉ là một tập hợp các sự kiện cần nhớ; đó là một loạt các hình ảnh mà Thiên Chúa mời gọi chúng ta chiêm ngắm và thưởng ngoạn. Không chỗ nào rõ ràng hơn là trong hai chương đầu tiên của Phúc Âm Thánh Luca, còn được gọi là “câu chuyện thời thơ ấu” của Luca. Vì thế, khi chúng ta bắt đầu mùa ân sủng và phúc lành này, chúng ta hãy đọc kỹ các chương này. Chúng ta cũng xin Chúa Thánh Thần mở mắt để chúng ta có thể thấy Chúa Giêsu rõ ràng hơn và lớn lên trong đức tin cũng như trong tình yêu của chúng ta.

Luca Họa Sĩ. Trước khi chúng ta bắt đầu suy ngẫm về những câu chuyện của Luca, chúng ta hãy quan sát nhanh chính Luca. Truyền thống cho chúng ta biết rằng Luca là một họa sĩ và bằng cách viết Tin Mừng của mình, Luca đã bố trí để vẽ bằng các từ ngữ. Chúng ta có thể thấy bút pháp (nét vẽ) của họa sĩ với số lượng chi tiết khổng lồ mà Luca đưa vào trong tác phẩm của mình. Tất cả mọi sự được kể với một chiều rộng và chiều sâu của cái nhìn sâu sắc cho phép chúng ta tưởng tượng chính chúng ta có mặt ngay ở đó, hòa vào trong tất cả những gì Thiên Chúa muốn nói với chúng ta khi mỗi cảnh được mở ra.

Thí dụ, hãy suy nghĩ về cách Luca miêu tả cảnh Truyền Tin, Luca kể cho chúng ta nghe về cuộc trò chuyện giữa thiên sứ Gabrien và Đức Maria, và cho chúng ta một cái nhìn thoáng qua về những gì đang diễn ra trong tâm trí của Maria. Cũng hãy suy nghĩ về sự kiên quyết của Maria trong lời thưa “xin vâng” với kế hoạch của Thiên Chúa cho dẫu tất cả các biến động tiềm năng mà Maria hẳn phải có dự kiến như ​​là kết quả của nó (x. Lc 1,26-38). Hoặc suy nghĩ về sự trao đổi phong phú giữa Đức Maria và Chúa Giêsu sau khi tìm thấy Ngài trong Đền Thờ (x. Lc 2,48-52). Lúc đầu, Maria đã quẫn trí và thậm chí có thể buồn Chúa Giêsu. Nhưng sau khi nghe câu trả lời của Chúa Giêsu, Maria suy ngẫm về những gì đang xảy ra. Maria hoàn toàn không hiểu, nhưng Maria biết rằng đây là một khoảnh khắc đặc biệt và Maria muốn nhận lấy tất cả.

Chúng ta thật sự cảm ơn Luca về tất cả những chi tiết này – những chi tiết mà không tác giả Tin Mừng nào khác trao cho chúng ta. Chỉ cần suy nghĩ: Không có Luca, chúng ta thậm chí sẽ không có Mầu nhiệm kinh Mân Côi Năm Sự Vui!

Chia Sẻ Đức Tin của Mình. Nhưng Luca không chỉ là một họa sĩ. Trên thực tế, Luca cũng là một sử gia – nhà sử học đầu tiên của Giáo Hội. Và vì đang viết cho Giáo Hội, nên Luca viết như một người có đức tin. Luca không phải là một nhà báo chỉ đơn giản báo cáo về những sự kiện. Câu chuyện thời thơ ấu của Luca là công việc của một tín hữu tìm cách xây dựng các anh chị em của mình trong Giáo Hội, mang vinh quang đến cho Chúa Giêsu và truyền bá Phúc Âm cho dân Chúa. Đối với Luca, Chúa Giêsu là Đấng Mêsia và là tác giả của ơn cứu độ, chứ không chỉ là một con người lịch sử hấp dẫn khác. Và điều này có nghĩa là chúng ta nên đọc bản tường thuật về thời thơ ấu của Luca qua con mắt đức tin của ông khi ông kể cho chúng ta một câu chuyện phản ảnh kinh nghiệm và đức tin của chính ông trong Chúa. Theo một nghĩa nào đó, những chương này là lời mời của Luca để chúng ta đến gặp Chúa Giêsu như ông đã đến gặp Người.

Trong mọi cảnh trong tường thuật về thời thơ ấu của Luca, chúng ta có thể nói rằng mục đích của ông là phải làm nhiều hơn là nói cho chúng ta biết về sự ra đời của một đứa trẻ đặc biệt. Khao khát sâu xa của Luca là nói cho chúng ta biết về sự ra đời của Đấng Cứu Độ của thế giới – và kể về điều đó theo cách áp dụng vào cuộc sống của chúng ta. Rõ ràng, đây không chỉ là một câu chuyện đáng nghe, đó là một câu chuyện đáng tin tưởng.

Thánh Luca muốn tất cả chúng ta đón nhận cùng một mặc khải đã tràn ngập lòng ngài: rằng Chúa Giêsu là Đấng Mêsia, Đấng Cứu Độ trần gian và là Chúa của mọi sự sáng tạo. Và cách duy nhất để chúng ta thấy điều này là bằng cách đọc những câu này trong cùng cách thức mà Luca đã viết chúng: với những tâm hồn mở ra cho Chúa Thánh Thần.

Viết Nhiều Năm Sau Đó. Cuối cùng, cũng đáng chú ý là Tin Mừng Thánh Luca được viết khoảng năm 80 sau Công Nguyên, gần năm mươi năm sau khi Chúa Giêsu chết và sống lại. Trong những câu mở đầu của mình, Luca nói rõ rằng ngài chưa bao giờ gặp Chúa Giêsu và rằng sự tường thuật của ngài dựa trên lời chứng đáng tin cậy, chứ không phải là những cuộc gặp gỡ cá nhân. Luca không phải là một thành viên của cộng đoàn Giáo Hội tiên khởi. Luca đã được biến đổi theo Chúa Giêsu sau đó và trở thành một thừa tác viên của Tin Mừng “sau khi đã cẩn thận tra cứu đầu đuôi mọi sự” để ông có thể “tuần tự viết ra” (Lc 1,3).

Do đó, khi chúng ta đọc bài tường thuật của Luca về sự ra đời của Chúa Giêsu, thật hữu ích khi biết rằng nó đã được định hình trong nhiều năm và là kết quả của lời cầu nguyện cũng như kinh nghiệm của nhiều người, chứ không chỉ của Luca. Luca có thể đã đặt câu chuyện vào hình thức cuối cùng của nó, nhưng ông cũng dựa nhiều vào nhiều người khác để viết.

Thí dụ, bạn có thể tưởng tượng Luca dành thời gian với Đức Trinh Nữ Maria, để hỏi Mẹ không chỉ những gì đã xảy ra mà còn lý do tại sao Mẹ nghĩ điều đó đã xảy ra. Trên hết, Mẹ Maria không chỉ biết Chúa Giêsu rõ nhất, mà Mẹ còn là một người phụ nữ cầu nguyện sâu sắc. Điều đó có nghĩa là Mẹ đã mở lòng cho Chúa Thánh Thần và những hiểu biết mà Người có thể cho Mẹ đi vào cuộc đời của Chúa Giêsu và sứ mệnh của Người. Bạn có thể thấy Luca lấy lại những ký ức của Mẹ Maria và thêm những hiểu biết của ông vào những ký ức ấy khi ông viết câu chuyện của mình. Bạn cũng có thể tưởng tượng Luca làm điều tương tự khi ông nói chuyện với nhiều tông đồ khác và các nhân chứng trực tiếp khác về Chúa Giêsu và công việc của Người.

Một Cấu Trúc Được Cảm Hứng. Bạn đặc biệt có thể nhìn thấy bàn tay của Luca theo cách ông cấu trúc câu chuyện của mình. Thánh Luca đi ra khỏi cách của mình để tổng hợp một số “sự kiện song song”, đặt sự ra đời của Gioan Tẩy Giả cùng với sự ra đời của Chúa Giêsu. Chẳng hạn, Luca bắt đầu Tin Mừng của mình với cuộc viếng thăm của thiên thần đối với ông Giacaria, nhưng sau đó ông bất ngờ thay đổi cuộc viếng thăm của thiên thần đến Đức Maria. Trong cả hai cảnh, thiên thần thông báo một sự sinh ra kỳ diệu, đặt tên cho mỗi đứa trẻ và dự đoán những điều tuyệt vời cho chúng.

Khi đặt song song hai lần sinh của những đứa trẻ kỳ lạ này, Thánh Luca đặt những diễn biến bao quanh sự ra đời của Gioan trên một cấp độ trong khi đặt những diễn biến bao quanh sự sinh ra của Chúa Giêsu ở một cấp độ cao hơn.

Chẳng hạn, Luca viết rằng cha của Gioan là ông Giacaria thông báo sự ra đời của con trai mình, trong khi một nhóm các thiên thần công bố sự ra đời của Chúa Giêsu. Sau đó, Thánh Luca nói với chúng ta rằng Chúa Giêsu lớn hơn cả Gioan Tẩy Giả, ông là người vĩ đại nhất trong tất cả các vị tiên tri. Luca nói với chúng ta rằng Gioan đã được Thiên Chúa chọn để biến lòng con người trở lại với Thiên Chúa, nhưng Chúa Giêsu đã được Thiên Chúa sai đến để mang lại chúng ta một vương quốc mới, một vương quốc sẽ tồn tại mãi mãi. Gioan có thể đã được đặc biệt chọn để chuẩn bị dân Israel cho Đấng Mêsia, nhưng chính Chúa Giêsu là sự hoàn trọn mọi điều mà Gioan đang chuẩn bị!

Tất cả những sự kiện song song này được nhấn mạnh bởi một số sự kiện “độc lập” cho phép tính độc nhất của Chúa Giêsu tỏa sáng hơn nữa: Trẻ thơ của bà Elizabét nhảy lên trong sự thờ phượng khi Đức Maria – người đang mang thai Chúa Giêsu – đến thăm. Chúa Giêsu được sinh ra trong một hang động, được các thiên sứ báo trước và được những người chăn chiên đến thăm như một cách để thể hiện sứ mệnh phổ quát của Người đối với người cao trọng cũng như kẻ thấp hèn đều như nhau. Chúng ta cũng thấy Chúa Giêsu trong Đền thờ hai lần – một lần vào lúc dâng mình của Người và một lần khác khi Người mười hai tuổi. Và mỗi tình tiết này lại làm nổi bật thêm vai trò độc đáo và mạnh mẽ của Người trong kế hoạch của Thiên Chúa.

Chìa Khóa đối với Luca: Cầu Nguyện. Là một nhà thần học tài năng, Luca quyết tâm dạy cho các độc giả của mình về Thiên Chúa và kế hoạch cứu độ của Người. Nếu Luca còn sống tới hôm nay, thánh nhân sẽ nói với chúng ta rằng bí mật thực sự để tìm kiếm Thiên Chúa và làm sâu sắc thêm đức tin cũng như tình yêu của chúng ta dành cho Chúa hệ tại vào sự sẵn lòng của chúng ta trong việc tìm kiếm Chúa qua lời cầu nguyện và suy niệm.

Vì thế, hãy sử dụng những hình ảnh mà Luca vẽ trong câu chuyện thời thơ ấu của ngài để giúp chúng ta nắm bắt được cơ hội vui vẻ này cách đầy đủ hơn. Hãy đọc những câu chuyện này với đức tin giống như Luca để chúng ta có thể tận dụng cách tốt nhất Mùa Vọng này. Chúng ta hãy cũng theo sự hướng dẫn của Luca và cố gắng cầu nguyện nhiều hơn, thậm chí có thể đọc và suy ngẫm câu chuyện thời thơ ấu của thánh nhân trong suốt mùa lễ ân sủng này.

Hãy cố gắng đọc một cảnh khác nhau mỗi ngày, suy niệm về cảnh đó và ghi chép một số điểm. Hãy viết xuống những gì bạn nghĩ Thiên Chúa đang phán với bạn về Chúa Giêsu là ai hay về cách Người muốn bạn sống. Thực sự không mất nhiều công sức để làm điều này. Và điều đáng khích lệ hơn nữa là Chúa Thánh Thần thực sự muốn mang những câu chuyện này vào cuộc sống cho bạn. Người muốn chỉ cho bạn cách Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa đời đời, trở thành một người trong chúng ta để chúng ta có thể được nâng lên giống hình ảnh của Thiên Chúa.

Vì vậy, sẵn sàng gặp Chúa Giêsu vào ngày Lễ Giáng Sinh. Đừng chỉ đọc Tin Mừng Thánh Luca. Hãy vượt ra khỏi những từ ngữ để xem những bức tranh mà Luca đang vẽ. Và để những hình ảnh này mạc khải Chúa Giêsu cho bạn và làm sâu sắc thêm đức tin của bạn.

Theo the Word Among us
Saints & Heroes Resources
Chuyển ngữ: Sr. Maria Trần Thị Ngọc Hương